فیستول مقعدی عبارت است یک لوله یا راه بسیار کوچک که از مجرای مقعدی به پوست نزدیک دهانه مقعد راه می‌یابد. چرک آب گونه از این راه به بیرون راه می‌یابد و باعث تحریک پوست ناحیه می‌شود.
ـ علایم شایع:
۱. ترشح مداوم یا متناوب
۲. تغییر رنگ پوست اطراف فیستول
۳. درد به هنگام اجابت مزاج یا پس از آن
۴. وجود یک برجستگی سفت و دردناک به هنگام لمس
ـ علل بیماری:
۱. از بین رفتن بافت به علت گسترش آبسه زمینه‌ای
۲. گسترش عفونت ناشی از پارگی در مجرای مقعدی
۳. گاهی در نتیجه عواملی چون ضربه، عفونت راست روده (از جمله با میکربی به نام کلامیدیا)، سرطان، و اشعه درمانی ایجاد می‌شود.
ـ عوامل افزایش‌دهنده خطر:
۱. بیماری التهابی روده
۲. آپاندیسیت یا دیورتیکولیت حاد
۳. درمان تزریقی برای بواسیر داخلی
4.زخم ناشی از یک جسم تیز (مثلاً پوسته تخم‌مرغ یا استخوان ماهی) که دفع می‌شود یا صدمه ناشی از نوک وسیله مخصوص تنقیه
ـ پیشگیری:
هیچ روش به خصوصی جهت پیشگیری وجود ندارد.
عواقب مورد انتظار:
نتایج جراحی معمولاً عالی است.
عوارض احتمالی:
یبوست، در صورتی که فیستول به طور کامل برداشته نشود ممکن است عود کند.
درمان:
یک جراحی کوچک برای برداشتن فیستول. معمولاً این کار با بی‌حسی موضعی انجام می‌پذیرد (البته گاهی بیهوشی عمومی لازم می‌شود). نشستن در لگن آب گرم پس از جراحی می‌تواند به تخفیف هرگونه ناراحتی پس از عمل کمک کند.
داروها:
امکان دارد نرم‌کننده مدفوع برای جلوگیری از یبوست تجویز شود. در صورت وجود عفونت ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز شود.
