به پاره و خراشیده شدن و ترک و زخم ناحیه مقعد شقاق یا فیشر گفته می شود. این پاره شدن علت اصلی اسپاسم (انقباض) اسفنگتر درونی مقعد می باشد و اسپاسم خود علت درد و بیشتر شدن عمق پاره شدن بر اثر پایین آمدن خونرسانی به مقعد می شود و زخمی شدیدی را باعث می گردد. رایج شدن این بیماری از نوزادی تا پیری مشاهده می گردد.
علتهای شقاق (فیشر)
اغلب یبوست و اسهال درازمدت و فشار آوردن بیش از اندازه در هنگام دفع مدفوع و زایمان و مضرف داراز مدت ملین ها را علت شقاق می دانند.
مواقعی فشار درون کانال مقعد به خاطر بالا رفتن کارکرد (تونیسیته) سیستم اسفنکتریک ( سیستم کنترل دفع مدفوع) تشدید می شود و خوندهی به پوست و مخاط مقعد دچار اختلال می گردد و باعث به وجود آمدن شقاق می گردد.
نارسایی های روحی و روانی هم باعث بالا رفتن تونوسیته سیستم اسفنکتریک می شود و مواقعی باعث به وجود آمدن شقاق است.
علت های نامعلوم: در مواقعی برای به وجود آمدن شقلق علت شناخته شده و روشنی یافت نمی وشد.
درد اصلی ترین فاکتور معلوم کردن شقاق است، این درد در هنگام دفع مدفوع دوچندان می شود و دوره ای است به این معنی که مداوم آرام می شود و دوباره برمی گردد و درد در هر دوره زیادتر و درازمدت تر شده تا به مرحله همیشگی میرسد.
به خاطر زیاد شدن درد در هنگام دفع مدفوع بیمار توانایی دفع را از دست می دهد و پس یبوست زیادتر می شود و زیاد شدن یبوست باعث زیاد شدن زخم می گردد و دوری ناقص به وجود می آورد. اگر از آغاز نخستین درد ۶-۳ هفته سپری شود آن را شقاق حاد و اگر این مدت زیادتر شود آن را شقاق مزمن است و شقاق مزمن معمولا یک حاشیه شاخص در کناره هایش دارد.
شقاق حاد غالبا با درمان طبی و داروی بهبود می یابد اما شقاق مزمن معمولا محتاج جراحی (لیزری یا استاندارد) می باشد.
بیماری های مربوط با شقاق
دفع خون شفاف در هنگام دفع یا پس از آن از سایر نشانه های شقاق می باشد. با دفع مدفوع سیاهرنگ(melena) بایست علت های دیگری را دنبال کرد.
ترشحات چرک آلود قادر می تواند به خاطر عفونت ثانویه شقاق به وجود بیایند.
مواقعی در کناره های برآمده شقاق فیستول کوچکی باعث دفع ترشحات چرک آلود می گردد.
خارش مقعد مواقعی به وجود می اید اما پدید آمدن آن برای تشخیص لازم نمی باشد.
گاهی همورئید (بواسیر) با شقاق یکجا اتفاق می افتد و پدید آمدن هر دوی آنها علت اصلی به منظور جراحی ( لیزری با استاندارد) حتی در شقاق حاد است.
شقاق در اصل اش سرطان زا نمی باشد ولی مخصوصا در سن بیشتر از 40 بایست یکجا بودن آنها را خلیل جدی گرفت.
