فیستول مقعدی، که تا حدودی در پی آبسه مقعدی به وجود می آید، تونل کوچکی است که غده مقعد را در محل به وجود آمدن آبسه به پوست قسمت باسن، در محلی بیرون از مقعد وصل می نماید.
در همه جای روده بزرگ و به خصوص در نزدیکی محل خارج شدن مدفوع (مقعد)، غده هایی هستند که نظیر غده های عرق، عهده دار ترشح ماده ای می باشند که با توجه به نوع مواد ترشح شده وظیفه اش را در حفظ سلامت کلی بدن انجام می دهد. دهانه ی این غده ها به درون روده منتهی می گردند و مواد ترشح شده آنها به درون روده بزرگ خالی می شوند. اگر دهانه غده هایی که در نزدیکی مقعد می باشند مسدود گردد، غده گرفتار عفونت شده و رفته رفته دچار تورم شده و چرکین می شود. این وضعیت منجر به آبسه شدن در نزدیکی مقعد می شود. بعد از به وجود آمدن ترشح در آبسه، احتمال دارد تونلی با اتصال غده مقعد به پوست در محل آبسه، نیز به وجود آید. در صورت اتفاق افتادن آن، وجود مواد ترشح شده از روزنه گشوده شده بیرونی امکان دارد نشانگر بودن این تونل باشد. اگر منفذ گشوده شده بیرونی درمان شود، آبسه امکان دارد دوباره برگردد.
شقاق
نشانه های فیستول مقعدی
بیمار به خاطر ترشح چرکی پی در پی از دهانه بیرونی فیستول به پزشک رجوع می کند و به این خاطر که مواد ترشح شده فیستول به صورت پی در پی خالی می گردند، درد نمی تواند فاکتور اصلی به منظور مراجعه بیماران به پزشک باشد اما حس سوزش یا خارش به خاطر مواد ترشح شده فاکتور رجوع بیماران به پزشک می تواند باشد.
در بررسی این بیماران معمولا دهانه بیرونی فیستول مقعدی قابل دیدن است و وقتی با انگشت لمس می کنید می توانید مسیر فیستول را که به شکل یک مجرای محکم شده (tract) است احساس کنید. دهانه درونی هم در صورتی که نزدیک آنوس باشد قابل لمس می باشد و به وسیله رکتوسکوپی می توان آن را دید.
درمان فیستول مقعدی
درمان فیستول مقعدی تنها با شیوه جراحی ممکن است، یک جراحی کوچک برای برداشتن فیستول مقعدی. غالبا این عمل با بی حسی موضعی صورت می گیرد (البته در مواقعی بیهوشی عمومی نیاز است.)
با توجه به عمق درگیری، شیوه های عمل جراحی برداشتن فیستول مقعدی متفاوتی به کار گرفته می شود. بنابراین عمل جراحی، بیمار غالبا عصر همان روز یا روز بعد از بیمارستان ترحیص شده و به زندگی عادی اش برمی گردد.
مواطبت از محل عمل شده، به طور نشستن در لگن آب گرم دارای چند قطره بتادین، سه الی چهار بار در هر روز و هر مرتبه به مدت بیست دقیقه می باشد که برای دو هفته باید ادامه داشته باشد. اگر دردی هم باشد باید از داروی مسکن کمک گرفت. بقیه مواطبت های درمانی با توجه به نظر جراح، برای بیمار توضیح و بیان می شود.
در حال حاضر عمل جراحی فیستول مقعد با لیزر قابل صورت می گیرد. در این عمل بایست از لیزرهای پرتوان کمک گرفت و همه مرحله های عمل جراحی نظیر عمل جراحی باز می باشد.
