ازوفاژیت دارویی :
ازوفاژیت دارویی چیست ؟ یکی از علل آزردگی وآسیب مخاط مری داروهاست. برخی داروها باعث التهاب ، زخم و یا سایر عوارض مانند تنگی یا خونریزی مری میشوند که ازوفاژیت دارویی می گویند.
بیماران مبتلا به ازوفاژیت دارویی با چه علایمی مراجعه میکنند ؟ شروع ناگهانی بلع دردناک ، درد پشت جناغ بارزترین علایم کلنیکی ازوفاژیت دارویی است ولی ممکن است از تهوع و استفراغ نیز شکایت کند.
در چه افرادی خطر آسیبهای مروی ناشی از مصرف قرص یا کپسول افزایش می یابد؟ در کل مهمترین عامل مدت ماندگاری قرص یا کپسول در مری است هر عاملی که موجب شود دارو در مری بماند خطر آسیب مخاطی بیشتر میشود.
افرادی که دارو را با آب کافی نمی خورند
افرادی که بعد از خوردن دارو دراز میکشند
افراد سالمند بعلت کاهش حرکات دودی مری
افرادی که تنگی مری دارند
افراد مبتلا به بزرگی دهلیز چپ قلب
افرادی که اختلال حرکتی مری دارند
کدام داروها بیشتر باعث ازوفاژیت میشود ؟
آنتی بیوتیکها بخصوص تتراسایکلین، داکسی سایکلین
ضد التهاب های غیرکورتونی مانند آسپرین، ایبوبروفن، دیکلوفناک ، ایندومتاسین و ناپروکسن
سایر داروها مانند آلندرونات، کلرید پتاسیم، کینیدین، فروس سولفات، اسید آسکوربیک
داروها با چه مکانیسمی موجب آسیب مری میشوند ؟ بطور کلی داروها با چهار مکانیسم باعث آسیب مری میشوند
1- ایجاد محلول اسیدی مانند فروس سولفات و اسید آسکوربیک
2- ایجاد محلول قلیایی مانند آلندرونات
3- ایجاد محلول هیپراسمولار و تخریب بافتی و عروق موضعی مانند کلرید پتاسیم
4- تماس مستقیم مخاطی و سوختگی موضعی مانند تتراسایکلین
آلندرونات دارویی است که افراد مبتلا به پوکی استخوان مصرف میکنند این دارو موجب آسیب مخاط مری بصورت التهاب ، زخم ، تنگی و گاهی خونریزی میشود. امروزه شایعترین و مشکل سازترین علت ازوفاژیت دارویی همین آلندرونات میباشد. این دارو نباید در افرادی که مشکل مری دارند مصرف شود واگر شخصی الندرونات مصرف میکند در صورت بروز هرگونه علایم مروی باید قطع کند.
برای کاهش میزان ازوفاژیت دارویی چه مواردی را باید رعایت کرد ؟
باید دارو در حالت نشسته یا ایستاده و همراه با یک لیوان آب مصرف شود.
نباید بعد از مصرف دارو بلافاصله بخوابد توصیه میشود حداقل نیم ساعت فاصله باشد.
ازوفاژیت دارویی چگونه تشخیص داده میشود ؟ با تهیه یک شرح حال دقیق به ازوفاژیت دارویی شک میکنیم. بطور مثال اگر خانمی بعلت بروز ناگهانی بلع دردناک و درد پشت جناغ سینه متعاقب خوردن کپسول تتراسایکلین مراجعه کند در حالیکه قبل از مصرف دارو مشکلی نداشته باشد ازوفاژیت دارویی مطرح میشود. برای اثبات ازوفاژیت دارویی از اندوسکوپی استفاده میکنیم. اندوسکوپی حساسترین و دقیق ترین روش تشخیصی است. این روش علاوه بر تائید آسیب مری ناشی از مصرف دارو سایر علل محتمل دیگر مانند ریفلاکس معده به مری، ازوفاژیت عفونی و تومور مری را رد میکند.
ازوفاژیت دارویی چگونه درمان میشود ؟ اغلب آسیب های دارویی طی چند روز پس از قطع دارو بهتر میشود. درمان اختصاصی ندارد ولی توصیه میشود عامل مسبب قطع شود و داروهای کاهش دهنده اسید معده مانند امپرازول مصرف شود تا آسیب ناشی از ریفلاکس روی مشکل قبلی ازوفاژیت دارویی اضافه نشود.
