کبد چرب چیست

کبد چرب چیست ؟

 

  کبد چرب چیست ؟  کبد بطور طبیعی حدود  پنج گرم چربی در 100 گرم وزن خود دارد. هر گاه مقدار چربی کبد بیش از پنج درصد وزن آن باشد  کبد چرب گفته می‌شود. انباشته‌ شدن چربی در سلول‌های کبدی می‌تواند به التهاب این سلول‌ها منجر شود  و در نهایت منجر به نارسایی کبدی گردد .

کبد چرب در تمامی جوامع بشری دیده می شود و شیوع آن در حال افزایش می باشد. بین 10 تا 30 درصد بزرگسالان مبتلا به این بیماری هستند که معمولا شامل افراد چاق در سنین میانسالی است.در کشورهای غربی و مرفه شیوع آن بیشتر می باشد در ایران نیز بعلت شیوه زندگی ، افزایش چاقی، کم تحرکی و مرض قند،  میزان آن در حال افزایش می باشد.

در واقع کبد چرب را می‌توان به سه طیف تقسیم کرد:  در مراحل اول  این بیماری که کبد چرب ساده گفته می شود بیمار فقط با تجمع چربی بدون التهاب در کبد مواجه است و هنوز اختلالی در عملکرد این عضو وجود ندارد و بدون علامت بوده  و اغلب بطور تصادفی حین سونوگرافی کبد مشخص می شود. وقتی چربی کبد از حدی بیشتر می‌شود، بیمار به اختلال کبد چرب ملتهب و حتی هپاتیت مبتلا می‌شود و پس از مدتی امکان دارد دچار نارسایی کبد گردد که به آن سیروز کبدی می‌گویند.

مهمترین علل کبد چرب چیست ؟ چاقی و اختلال در چربی‌های خون، بیماری دیابت، مصرف مشروبات الکلی، بدغذایی و سوء تغذیه، مصرف برخی از داروهای کورتون‌دار مثل پردنیزولون، داروهای ضد تشنج مانند اسیدوالپروئیک و مصرف بی‌رویه هورمون‌ها از جمله علل ابتلا به بیماری کبد چرب هستند.

 سه علت اصلی کبد چرب غیر الکلی عبارتست از

   چاقی : بیش از 70% افرا مبتلا به کبد چرب چاق هستند

   دیابت تیپ دو : بیش از 75% افراد مبتلا به دیابت تیپ دو کبد چرب دارند.

   اختلال چربی خون : بیش از 50 % افرا مبتلا به کبد چرب احتلال چرب خون دارند.

کدام عوامل دیگر میتواند موجب کبد چرب شوند ؟

علل ویرال : هپاتیت ویروسی A, B , C

علل متابولیک :  هموکروماتوزیس ( افزایش بار آهن کبد ) ، ویلسون ( افزایش ذخیره مس کبد )

داروها : آمیودارن، متوترکسات، تاموکسیفن، کورتون، والپروات سدیم و . . . )

اتوایمیون :  هپاتیت اتوایمیون و سلیاک

بارداری

 

علایم و نشانه‌های کبد چرب چیست ؟  بیماری کبد چرب  علامت و درد خاصی ندارد و ممکن است در برخی افراد مبتلا به کبد چرب به دلیل تحت کشش قرار گرفتن کپسول اطراف کبد، درد مبهمی در ناحیه راست بدن زیر دنده‌ها احساس کنند.   در معاینات بدنی در برخی افراد فقط نشانه‌هایی مانند بزرگی و حساس بودن آن، ممکن است مشاهده شود، اما تشخیص آن نیاز به بررسی‌های آزمایشگاهی دارد.

کبد چرب چه یافته های آزمایشگاهی دارد ؟  شایع ترین علت افزایش خفیف تا متوسط آنزیم های کبدی کبد چرب می باشد کبد چرب باعث افزایش خیف تا متوسط آنزیمهای کبدی می شود البته نرمال بودن آنزیم های کبدی وجود کبد چرب را رد نمی کند و ممکن است علیرغم وجود کبد چرب سطح سرمی آنزیمهای کبدی طبیعی باشد همچنین میزان اختلال آنزیمهای کبدی با شدت التهاب و تخریب کبد ارتباط ندارد.   آلکالن فسفاتاز ممکن است 2 تا 3 برابر افزایش یابد. ممکن است فریتین سرم افزایش یابد معمولا میزان آلبومین سرم، بیلی روبین و PT تا ایجاد سیروز کبدی طبیعی است ولی بعد از سیروز شدن مختل میگردند.

شواهد تصویر برداری کبد چرب چیست ؟   بهترین روش تصویر برداری برای کبد چرب ، سونوگرافی است. سالم ، ارزان و در دسترس بوده و حساسیت و ویژگی مناسبی برای تشخیص کبد چرب دارد. اکوژنیسته کبد در کبد چرب افزایش یافته و کبد روشن تر دیده می شود.




کبد چرب

کبد چرب چگونه تشخیص داده می شود ؟  معمولا به دو طریق تشخیص داده می شود یا به دنبال پیگیری علت اختلال در آنزیم‌های کبدی (  SGPTو  SGOT) مشخص می‌شود و پس از رد سایر علل محتمل کبد چرب تشخیص داده می شود و یا اینکه در زمان انجام سونوگرافی به علل دیگر، شواهد کبد چرب گزارش داده می‌شود. اثبات تشخیص کبد چرب غیر الکلی مستلزم همه موارد زیر است .

1-  اثبات کبد چرب با سونوگرافی یا مطالعه نمونه برداری کبد

2-  رد مصرف الکل

3-  رد سایر عللی که می توانند سبب  کبد چرب شوند.

 

عواقب کبد چرب چیست ؟ در اکثر موارد این بیماری خطرناک نیست. در صورت درمان نشدن به موقع در درازمدت مقادیر زیادی چربی در کبد رسوب می‌کند و موجب بروز التهاب کبدی می‌شود. این بیماری ممکن است موجب ابتلا به سیروز در کبد شود بنابراین نباید نسبت به این عارضه بی‌تفاوت بود.

عوامل خطر پیشرفت بیماری کبد چرب بطرف سیروز شدن چیست ؟

1-  وجود التهاب در نمونه برداری کبد

2-  سن بالای 45 سالگی

3-  وجود دیابت

4- افزایش میزان AST بیش از دو برابر

5- چاقی ( BMI>28 )

6-  مصرف الکل

8-  فشار خون بالا

9-  تری گلیسیرید خون بالا

شایع ترین علت فوت بیماران مبتلا به کبد چرب چیست ؟ شایع ترین علت فوت بیماران مبتلا به کبد چرب حوادث قلبی عروقی ( سکته قلبی ) است . عواملی که سبب کبد چرب می شوند موجب تسریع روند اترواسکلروزیس و حوادث قلبی عروقی نیز میشوند لذا این بیماران از لحاظ قلبی عروقی نیز بایستی تحت نظر باشند.

نحوه درمان کبد چرب چیست ؟  مهم‌ترین روش درمانی در این بیماری، رفع علت زمینه‌ای بروز بیماری است. کاهش وزن در افراد چاق و تغییر در شیوه زندگی (افزایش فعالیت جسمانی، پیاده‌روی و ...)، اصلاح رژیم غذایی ، ترک مصرف مشروبات الکلی، کنترل بیماری دیابت، کاهش چربی‌های خون و تجویز واکسن هپاتیت های ویروسی مهم‌ترین اصول درمان این بیماری است. در برخی موارد جهت کنترل این بیماری با توجه به شدت عارضه، از دارو استفاده می‌شود. داروهایی نظیر اورزوداکسی کولیک اسید، ویتامین E و متفورمین نیز در درمان آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته ذکر این نکته ضروری است که علی‌رغم تجویز دارو، هنوز هم کاهش وزن و تغییر در شیوه زندگی از ارکان اصلی درمان بیماری کبد چرب به شمار می‌روند. در صورت درمان کبد چرب می‌توان مانع پیشرفت ضایعه کبدی شد.

 

چاقی به ویژه چاقی شکمی نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به کبد چرب دارد. بر همین اساس، فعالیت ورزشی منظم جهت کاهش وزن آهسته در حدود 7% در طی 6 ماه توصیه می شود. کاهش وزن سریع توصیه نمی شود.

از لحاظ غذا توصیه می شود  رژیم غذایی حاوی میزان قابل توجهی سبزی ،  میوه و مواد غذایی پرفیبر مصرف گردد همچنین توصیه می شود  چربی به ویژه چربی های اشباع شده کمتر مصرف گردد بجای آنها چربی های غیر اشباع که در روغن زیتون و ماهی وجود دارند استفاده شود. کنترل دیابت و چربی های خون در بیماران مبتلا به کبد چرب ، نقش کمک کننده ای در بهبود این بیماری دارد.

همانطور که می دانید از اصول مهم کنترل بیماری های متابولیک، رعایت رژیم غذایی و ورزش منظم می باشد. از عواملی که بر روی فعالیت طبیعی کبد اثر سوء دارند، باید پرهیز نمایید. از مهم ترین این عوامل، مصرف الکل و برخی از داروهاست.